مالیات بر ارث

ارثیه به مجموعه دارایی‌هاس مالی و غیرمالی، که پس از فوت فردی جز متعلقات یک فرد به حساب می آید، گفته می‌شود. قوانین مختلفی برای ارث‌گذاری در جوامع مختلف وجود دارد، که بر اساس آن‌ها میزان و نوع ارث تعیین می‌شود. در بسیاری از کشورها، افراد حق انتخاب و وصیت برای ارث‌گذاری دارند، به این معنی که می‌توانند مجموعه دارایی‌های خود را بین وراثان خود تقسیم کنند. در صورتی که فردی وصیتی نداشته باشد، قوانین کشور به عنوان قوانین پایه برای تقسیم ارث استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، در ایران، در صورت عدم وجود وصیت‌نامه، ارث بر اساس نسبت‌های خویشاوندی تقسیم می‌شود ولی اگر فرد وصیت نامه داشته باشد، می‌تواند بر اساس آن تقسیم ارث را تعیین کند.

برای این کار، باید مجموع دارایی‌های متوفی شامل دارایی‌های ملکی، مالی و غیره را محاسبه کرد و بدهی‌ها را از آن کسر کرد تا باقی مانده آن بدست آید. سپس به بخش مهم دیگری به نام مالیات بر ارث می‌رسیم که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.

به طور کلی، با توجه به محل زندگی و قوانین کشور، روند ارث‌گذاری ممکن است متفاوت باشد. در بسیاری از کشورها، نیاز به ثبت و نگهداری سند ارث‌گذاری در دفترخانه‌های دولتی وجود دارد. به علاوه، در برخی کشورها، وجود مشاوران وکالت متخصص برای انجام مراحل ارث‌گذاری مورد نیاز است.

در کل، ارث‌گذاری یک فرایند قانونی و پیچیده است که نیاز به اطلاعات کافی و توجه به جزئیات دارد تا وراث به تقسیم مناسب دست یابند. در صورتی که فردی بدون وصول به ارث، دارایی‌هایی را که شامل املاک و مستغلات، حساب بانکی، خودرو، سهام و سپرده‌های بانکی است رها کند، تاکید می‌شود که این دارایی‌ها متعلق به وراث خاص و برخورداران قانونی خود او محسوب می‌شود.

اما در صورت وجود وارثین قانونی، هر فرد به ترتیب اولویت ارث بری از موجودیت‌های آن فرد بهره‌مند می‌شود.  به عنوان مثال در برخی کشورها، همسر، فرزندان و والدین فرد، در ارث بری اولویت دارند. در این مورد، اگر فردی بدون صرف هیچگونه توجهی به موجودی‌های خود بمیرد، طبق قانون جاری کشور، تمام دارایی‌های او بین وارثین تقسیم خواهد شد.

ارث بری در املاک و مستغلات

برای ارث بردن املاک و مستغلات نیز، بهتر است با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کرد. به‌طور کلی، روند ارث بردن املاک و مستغلات شامل مراحل زیر است:

1. تعیین وراث قانونی: اگر نوشته وصیتی وجود ندارد، قانون مربوطه در جامعه وراثین را تعیین می‌کند.
2. تعیین سهم وراثین: پس از تعیین وراثین، سهم هر یک از آن‌ها باید تعیین شود. این براساس قانون مربوطه و شرایط خاصی که در قرارداد و مدارک اراثه ممکن است وجود داشته باشد تعیین می‌شود.
3. تعیین ارزش املاک و مستغلات: قبل از هر اقدام بیش از این، باید تعیین شود که ارزش نهایی این دارایی ها چقدر است.

ارث بری در دارایی های نقدی

در این حالت، دارایی های نقدی شامل پس‌اندازها، حساب‌های جاری بانکی، سپرده‌های موقت و … که به نام فرد در بانک‌ها یا سایر مؤسسات مالی به ثبت رسیده‌اند، به وراث اعطا می‌شوند. در مورد مالیات بر ارث نیز در مورد دارایی های نقدی تفاوت چندانی ندارد و با توجه به ارزش دارایی های نقدی موجود در ارث، مالیات بر ارث محاسبه و پرداخت می‌شود.

بعد از گذر ار مراحل فوق, با توجه به اینکه وجود وارثان و نوع رابطه آن‌ها با متوفی، ارث بردن به یکی از روش‌های زیر تعیین می‌شود.

ارث بردن طبق مفاد وصیت‌نامه

در روش ارث بردن طبق مفاد وصیت‌نامه، اگر متوفی در وصیت‌نامه خود، تعیین کرده باشد که چگونه می‌خواهد دارایی‌های خود را تقسیم کند، وارثان باید طبق مفاد وصیت‌نامه ارث ببرند. در صورتی که وصیت‌نامه وجود نداشته باشد یا مفاد آن مبهم باشد، ارث بر اساس قوانین ارث بردن مربوطه تقسیم می‌شود. در این صورت، اگر وارثان زندگی متوفی را به همراه یکدیگر سپری کرده باشند، از برادران و خواهران و والدین قبل از نوادگان بهره‌مند می‌شوند. در صورتی که وارثان وجود نداشته باشد، دارایی‌های متوفی به دولت منتقل می‌شود.

ارث بردن بر اساس قوانین ارث

در بسیاری از کشورها، شامل ایران، قوانین خاصی برای ارث بردن دارایی‌ها وجود دارد. قوانین ارث برداری به عنوان قوانینی که مربوط به تقسیم دارایی های یک فرد بین وراث بعد از فوت او می باشد، مشخص می کند که دارایی های یک فرد پس از وفات او به چه کسانی تعلق می گیرد و به چه نحوی تقسیم بین آنها می شود. در بسیاری از قوانین ارث برداری، وراث یک فرد شامل همسر، فرزندان و سایر افراد مرتبط با او می شوند.

در بسیاری از قوانین ارث برداری، تعدادی از دارایی های فرد پس از وفات او به صورت خودکار به وراث می رسد، مانند اموال بانکی و دارایی های مشابه. اما برای دیگر دارایی ها، باید قبل از مرگ فرد، وصیت نامه ای بنویسد تا بتواند تعیین کند دارایی هایش به چه کسانی تعلق خواهد گرفت. در صورتی که فرد وصیت نامه ای نوشته نداشته باشد، قوانین ارث برداری تعیین می کنند که دارایی ها به چه کسانی تعلق خواهند گرفت.

در کشورهایی مانند ایران، که قوانین اسلامی برای ارث برداری وجود دارد، وراث یک فرد می توانند همسر، فرزندان، پدر و مادر، برادران و خواهران و سایر افرادی باشند که در قوانین ارث برداری به عنوان وراث شناخته شده اند. همچنین در بسیاری از قوانین ارث برداری، دارایی هایی مانند خانه و خودروی شخص نیز به وراث می رسد.

ارث بردن از طریق دادگاه

اگر یک فرد به هر دلیلی وصیت نکرده باشد و بعد از درگذشتش دارای دارایی های قابل ارث بردن باشد، بر اساس قوانین ارث، دارایی های او بین وراثت کنندگانش تقسیم می شود. اگر هیچ وراث قطعی وجود نداشته باشد، در این صورت باید به دادگاه مراجعه کرد و روند وراثت را از طریق دادگاه تعیین کرد.

این روش وراثت از طریق دادگاه به دلیل عدم وجود وصیت نامه یا ابهام در وصیت نامه ایجاد می شود. در این حالت، دادگاه می تواند تصمیم بگیرد که دارایی های فرد در نهایت به کدام وراثین تعلق می گیرد. به عنوان مثال، در بعضی موارد، دادگاه ممکن است تصمیم بگیرد که دارایی ها بین وراثین برابر تقسیم شود.

مراجعه به دادگاه در مواردی از جمله عدم وجود وصیت نامه صحیح و قانونی، عدم توافق درباره تقسیم دارایی ها بین وراثین، یا وجود اختلاف درباره هویت وراثین استفاده می شود. با این حال، مراجعه به دادگاه ممکن است هزینه های بالایی داشته باشد و همچنین طولانی و زمان بر باشد.

مالیات بر ارث چیست؟

مالیات بر ارث که به عنوان مالیات میراث نیز شناخته می‌شود، مالیاتی است که برای اموال و دارایی‌هایی که از طریق ارث برای یک شخص به دست می‌آیند، پرداخت می‌شود. در بسیاری از کشورها، شامل ایالات متحده آمریکا، کانادا، انگلستان و فرانسه، مالیات بر ارث وجود دارد. این مالیات بر ارث، برای پرداخت هزینه‌های دولت و یا حمایت از برخی بخش‌های اجتماعی در نظر گرفته می‌شود.

مالیات بر ارث معمولاً بر ارزش نهایی اموال و دارایی‌هایی که به وراث بعد از مرگ یک شخص منتقل می‌شود، محاسبه می‌شود. در بسیاری از کشورها، مالیات بر ارث فقط برای دارایی‌هایی که از یک حد مشخص (مانند یک حداکثر ارزش) بیشتر هستند، محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، در آمریکا، در سال ۲۰۲۱، فقط ارث‌هایی که بیشتر از ۱۱.۷ میلیون دلار هستند، مالیات بر ارث دارند.

مالیات بر ارث بر اساس ارزش خالص دارایی های وارث در تاریخ ورود به میراث محاسبه می‌شود. برای محاسبه مالیات بر ارث، ابتدا باید ارزش خالص دارایی های وارث در تاریخ ورود به میراث را محاسبه کرد. این ارزش می‌تواند شامل دارایی‌هایی مانند املاک و مستغلات، ماشین‌آلات، سهام و سپرده‌های بانکی باشد. سپس میزان مالیات بر ارث بر اساس نرخ مالیاتی مربوطه محاسبه می‌شود.

نمونه اظهار نامه مالیات بر ارث

مشخصات وراث :

صحت مندرجات اظهارنامه تنظیمی مورد  تایید وراث تنظیم کننده اظهار نامه با مشخصات زیر است :

مالیات بر ارث در ایران

در ایران، قانون مالیات بر ارث و هبه در سال ۱۳۸۵ تصویب شد و با هدف تأمین بودجه دولت و توزیع عدالت‌آمیزتر درآمد، اجرا شد. این قانون به تمامی اموال و دارایی‌های موروثی اعم از نقدی، اعمالی، غیرنقدی، حقوقی و … مالیات بر ارث تعلق می‌گیرد.

در ایران، مالیات بر ارث بر اساس سه فاکتور تعیین می‌شود:

1. نسبت سهم وراث به یکدیگر
2. ارزش هر سهم وراث
3. نوع دارایی موروثی

مالیات بر ارث در ایران از ۲۵ درصد تا ۸۵ درصد بر اساس نسبت سهم وراث و ارزش هر سهم وراث و نوع دارایی موروثی تعیین می‌شود. همچنین در برخی موارد، مالیات بر ارث برای برخی دارایی‌ها همچون اموال و زمین‌ها، با توجه به منطقه‌ای که در آن واقع شده‌اند، متفاوت است.

در نهایت لازم به ذکر است که در برخی موارد، ارث‌بردارانی که به عنوان همسر، فرزندان، والدین و یا خواهر و برادر به عنوان وراث، در موارد خاص مانند وراثت دارایی‌های ملی، از پرداخت مالیات بر ارث مستثنی می‌شوند. نرخ مالیات بر ارث بستگی به جریان مالی و مبلغ وراثت دارد. در بسیاری از کشورها، نرخ مالیات بر ارث بر اساس نسبتی از ارزش دارایی‌ها وارثان محاسبه می‌شود. همچنین در برخی کشورها، مالیات بر ارث بر اساس رده‌های مختلف ارث بر اساس درجه‌بندی نزدیکی صاحبان ارث تعیین می‌شود.

نحوه پرداخت مالیات بر ارث

پرداخت مالیات بر ارث بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی کشور انجام می‌شود. برای پرداخت مالیات بر ارث، باید به مراجع مالیاتی اطلاعات مربوط به وراثت را اعلام کرده و پس از انجام محاسبات مالیاتی، مبلغ مالیات مستحق پرداخت را به حساب مربوطه واریز کنید.

مالیات بر ارث در ایران بر اساس شیوه‌های مختلفی محاسبه می‌شود که بسته به نوع ارث بردن، میزان ارزش میراث و دیگر عوامل مختلف متغیر است. در صورتی که ارث بردن شامل اموال غیرمنقول مانند خودرو، اموال صنعتی و مستغلات باشد، برای پرداخت مالیات باید به مراجع مالیاتی مراجعه کرده و پس از ارائه مدارک مربوطه و انجام محاسبات، مبلغ مالیات مستحق پرداخت را به حساب مالیاتی واریز کنید.

در صورتی که مالکیت اموال موروثی از طریق وکالت انجام شده باشد، وکیل مورد نظر می‌تواند برای پرداخت مالیات بر ارث به دفتر مالیاتی مربوطه مراجعه کند.

به علاوه، برای ارث بردن از اموال در ایران باید به شرایطی مانند تعهد به پرداخت مالیات، بیمه و سایر هزینه‌های قانونی پایبند باشید. برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید به سایت سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه کنید.

مالیات بر ارث چقدر طول میکشد؟

مدت زمان پرداخت مالیات بر ارث بستگی به موارد مختلفی دارد که عبارتند از:

1. نوع و میزان ارث بردن: در صورتی که موروثی شامل اموال غیرمنقول باشد، مانند مسکن یا خودرو، معمولاً مدت زمان بیشتری برای محاسبه و پرداخت مالیات نیاز است.
2. تعداد وراث: در صورتی که تعداد وراث بیشتر است، مدت زمان لازم برای محاسبه مالیات و تصویب آن نیز بیشتر خواهد بود.
3. دقت و صحت مدارک: داشتن مدارک کامل و دقیق مانند رسیدهای پرداخت، عقد قرارداد، گواهی ارث، گواهی مالکیت و مدارک دیگر به دقت بالاتر و مدت زمان کوتاه‌تر در محاسبه مالیات کمک می‌کند.
4. مدت زمان پرداخت مالیات: باید در نظر داشت که مدت زمان پرداخت مالیات بر ارث بستگی به تاریخ دریافت اعلامیه مالیاتی و تاریخ پرداخت آن دارد. در صورتی که مالیات بر ارث در زمان تعیین شده پرداخت نشود، جریمه ای برای پرداخت تأخیری اعمال می شود.

به طور کلی، مدت زمان لازم برای پرداخت مالیات بر ارث در ایران معمولاً تا چند ماه می‌تواند به طول انجامد. برای اطلاعات دقیق‌تر، می‌توانید با مراجع مالیاتی مربوطه یا وکیل مالیاتی کامرانی تماس بگیرید.