ملک طلق یا وضعیت خاص طلق

شاید شما هم این سوال در ذهنتان بوجود آمده باشد که ملک طلق چیست؟ و چه کاربردی دارد و اصولا به چه منظور در قوانین جمهوری اسلامی و مطالب حقوقی استفاده می شود، با توجه به اینکه در دنیا قوانین و کلمات آنها در طی مدت زمان متعدد و با گذشت زمان اصلاح شده و همچنین با کلمات جدیدی جایگزین می شوند و در نتیجه به مرور زمان تغییر میکنند، باید به این نکته  توجه کرد که قوانین مختلف جهان معمولا دارای اصطلاحات و کلمات خاصی هستند که مفهوم آنها نیاز به توضیحاتی دارد، قوانین جمهوری اسلامی‌ نیز از این امر مستثنی نیستند و قبل از اینکه توضیح دهیم ملک طلق چیست؟

باید بدانیم این کلمه ترکیبی از دو کلمه‌ی ملک و طلق است که هر کدام معنای‌ خاصی دارند، پس از بررسی هر کدام از کلمات به راحتی میتوانیم به معنای درست کلمه‌ ملک طلق برسیم و بدانیم که ملک طلق چیست؟

و کاربرد درست آن به چه نحوی است یا اصطلاحا در کجا بکار برده میشود و دارای چه ویژگی‌هایی است که، دانستن آنها به ما در شناخت معنی این کلمه کمک میکند.

طِلق با کسره طاء در لغت به معنای حلال است. همچنین معنای روا، خالص و چیزی که کس دیگر در آن شریک نباشد را نیز میدهد.

نکته این که این ریشه به معنای رهایی و رها شدن هم به کار می رود همانطور که واژه طلاق از آن استفاده می شود.

معنی و مفهوم  ملک طلق یا آزاد  مالی است که غیر از حدود و قیود قانونی ، حدود و قیود دیگری برای تصرف (حقوقی و مادی) در آن از راه عقود و ایقاعات یا توسط مقامات قانونی به وجود نیامده باشد. در ادامه بیشتر با این مفهوم آشنا می شویم.

ملک طلق به چه معناست؟

گفتیم که ملک طلق به ملکی گفته می شود که آزاد و رها باشد. به عبارت حقوقی و فقهی، ملکی که برای مثال در وثیقه یا رهن نباشد یا ملکی که موقوفه نباشد و مالک بتواند هر تصرفی را در آن انجام دهد آن هم به علت آزاد بودن ملک را ملک طلق میگویند.
در فقه و قانون بیان شده است که یکی از شرایط مبیع در خرید و فروش، طلق بودن و آزاد بودن آن است یعنی اینکه مبیع یا جنس نباید مال موقوفه باشد یا اینکه در وثیقه یا رهن دیگری باشد.

به زبان راحت تر مالکی که شش دانگ ملک کامل در اختیارش باشد ملک وی ملک طبق است.

نکته دیگر این که اگر ملکی دارای شریک باشد به آن طلق نمی‌گویند و در طلق شش دانگ باید ملک متعلق به شخص واحد باشد و فاقد هر گونه شریک باشد.

مالک ملک طلق یعنی شش دانگ ملک در اختیار اوست.

وضعیت خاص طلق در زمین و آپارتمان

در سند تک برگی ملک برای مثال نوشته می شود آپارتمان مسکونی و در قسمت وضعیت خاص نوشته می شود:

طلق و در میزان مالکیت اگر ملک طلق باشد درج می شود که شش دانگ عرصه و اعیان.

در اینجا این مفاهیم بدین معناست که این آپارتمان برای معامله، ریسکی در مالکیت نخواهد داشت یعنی این آپارتمان وقفی نیست و در وثیقه و … هم نمی باشد.

مطلب پیشنهادی: سند اوقافی

لذا اگر در سند آپارتمان درج شده باشد که وضعیت خاص ملک، طلق می باشد این امری مثبت است از این نظر که شما نگران این نخواهید بود که این آپارتمان شریکی داشته باشد یا در مالکیت مشکل دیگری داشته باشد.

حال اگر آن زمین یا آپارتمان قسمتی از آن وقف باشد؛ در وضعیت خاص آن درج می شود که طلق و وقف و اگر کاملا وقف باشد در وضعیت خاص آن وقف درج می شود.

لذا طلق بودن یعنی آزاد بودن و وقف بودن یعنی در حبس بودن ملک و مالکیت جداگانه شخص حقوقی.

ویژگی‌های ملک طلق چیست؟

همانطور که گفته شد برای درک بهتر اینکه ملک طلق چیست؟ باید برخی ویژگی‌ها و نکات لازم را بدانیم، برای مثال مال یا دارایی در شرایط ملک طلق به معنای این است که ملک به صورت شش دانگ در اختیار یک شخص است بنابراین نمی‌توان زمین یا خانه و یا دارایی دیگری که به نام دو نفر یا چندین نفر است را ملک طلق نامید؛ همچنین شخصی دارای شرایط ملک طلق است که، دارای شریک در آن دارایی نباشد؛

با توجه به توضیحات گفته شده برای درک بهتر اینکه مفهوم ملک طلق چیست؟ یک مثال میزنیم: فرض کنید که ملکی تمام عرصه (زمین) آن متعلق به یک فرد میباشد، در این صورت آیا فرد دارای شرایط ملک طلق است؟ (پاسخ خیر) زیرا با توجه به اینکه تمام عرصه آن ملک برای یک فرد است، اما باید توجه داشت که اعیان(بنای ساختمان) متعلق به شخص دیگریست پس بنابراین ملک چه در شرایط شراکتی و چه در حالت دیگر متعلق به یک نفر نیست به همین دلیل شرایط ملک طلق را ندارد.

همچنین باید گفت: اموال موقوفه به دلیل اینکه جزوه عرصه محسوب می‌شوند جزوه شرایط ملک طلق قرار نمیگیرند.

مطلب پیشنهادی: املاک اوقافی

شرایط ویژه ملک طلق

در ادامه پاسخ به سوال ملک طلق چیست؟ باید گفت که در برخی موارد و شرایط خاص نیز وجود دارد که توضیح آن خالی از لطف نیست. گاهی اوقات پیش می‌آید که در قسمت وضعیت خاص یک آپارتمان نوشته شده است که طلق و وقف این همان وضعیتی است که در مثال بالا توضیح داده شد و به همان معنی است که ممکن است یکی از دو بخش عرصه یا اعیان ساختمان متعلق به شخص یا سازمان دیگری که دارایی به آنها وقف شده است باشد بنابراین باید این نکته بسیار مهم را چه در شرایط خرید و چه در شرایط فروش و معامله در نظر داشته باشید تا دچار مشکل نشوید. این از نکاتی است که برای پاسخ به سوال ملک طلق چیست؟ خواننده باید از آن آگاه باشد از نکات دیگری که وجود دارد این است که در برخی موارد برای ساختمان‌های مسکونی در سند تک برگ آنها نوشته می‌شود شش دانگ و در وضعیت خاص آنها نوشته طلق عرصه و اعیان که مشخص میکند که این ملک و ساختمان دارای هیچگونه شرایط وثیقه و وقفی نیست واز این لحاظ هیچ گونه مشکلی برای ملک و معامله کننده ایجاد نمیکند.

ملک صرفا عرصه یا اعیان طلق نیست

در مورد این عنوان باید گفت که اگر زمینی را در نظر بگیریم آن زمین را عرصه میگویند و ساختمانی را که روی آن بنا شده است را اعیان میگویند. حال اگر کسی تنها مالک عرصه یا اعیان باشد باید گفت آن ملک طلق نیست.

در مکاسب هم آمده است که:

مراد از طلق، سلطنت تام بر ملک است به طوری که مالک بتواند آنچه بخواهد نسبت به ملک خویش انجام دهد و در این مورد مطلق العنان باشد.

پس می توان گفت طلق بودن یعنی مالکیت کامل و واژه طلق در میزان مالکیت به کار می رود نه در نوع ملک.

اداره ثبت این عنوان و واژه را فقط در مواردی در سند قید می کند که ملک بدون شریک و شش دانگ آن متعلق به یک فرد باشد.

اهمیت بحث در اینجاست که در ملکی که شریک داشته باشد یا به اصطلاح مشاع باشد واژه طلق به کار نخواهد رفت.

لذا اگر در سند ملکی طلق درج شده باشد ادعایی نسبت به مالکیت ملک مسموع نخواهد بود.

مطلب پیشنهادی: انواع سند ملکی

طلق با عرصه وقف در سند به چه معناست؟

اگر در سند این عبارت درج شده باشد به این معناست که اعیان یا ساختمان آن طلق است و کسی مالک شش دانگ است ولی عرصه که به معنای زمین است وقفی می باشد.

به عبارتی زمین مال وقف است اما ساختمان روی زمین مالک است.

در اسناد ملک طلق در مقابل وقف قرار دارد.

نتیجه گیری

بنابراین با توضیحاتی که داده شد توانستیم به پاسخی مناسب برای پرسش ملک طلق چیست؟ برسیم و آن را از نظر لغوی بررسی کردیم و اکنون می‌دانیم که به تعریف خلاصه ملک طلق به دارایی گفته می‌شود که متعلق به یک فرد باشد و خود ملک و دارایی زمانی ملک طلق محسوب خواهد شد که وثیقه یا موقوف به شخص دیگری نباشد و در معنای کلی کلمه مالک و صاحب دیگری برای آن ملک نباشد زیرا تنها در این صورت می‌توان گفت که ملک دارای شرایط طلق است.

همچنین با بررسی اینکه ملک طلق چیست؟ و چه ویژگی‌های خاصی ممکن است برای آن بوجود آید متوجه شدیم که ممکن است دارای حالت‌ها و ویژگی‌هایی باشد که در هنگام معاملات تجاری باید به آنها توجه کرد در پایان امیدواریم این مطلب پاسخگوی شما نسبت به سوال ملک طلق چیست؟ باشد و توانسته باشیم قدمی کوچک برای رفع پرسش‌ها و نیاز های شما برداشته باشیم.

از آنجایی که موضوع “ملک طلق” دارای اهمیت ویژه‌ای در زمینه عمران می‌باشد، پیشنهاد می‌کنیم در این زمینه حتما از یک شرکت مهندسی معتبر که علاوه بر مسائل فنی، میزان آشنایی بالایی با مسائل حقوقی عمران نیز داشته باشد، مشاوره بگیرید تا از خسارات احتمالی زیادی که در این مسیر وجود دارد، جلوگیری نمایید.